رازهای مثنوی و شمس تبریزی که کمتر شنیده‌اید!
۱. چرا مولانا مثنوی را برای شمس ننوشت؟
خیلی‌ها فکر می‌کنند که مولانا مثنوی را برای شمس تبریزی سروده، اما واقعیت این است که مثنوی بعد از ناپدید شدن شمس و به درخواست حسام‌الدین چلبی نوشته شد!
- مولانا در غزلیاتش نام شمس را آورده، اما در مثنوی بیشتر به تعلیم عرفانی پرداخته است.
- شمس بیشتر در غزل‌های عاشقانه مولانا حضور دارد تا در مثنوی.
- با این حال، روح شمس در جای‌جای مثنوی حس می‌شود!
۲. آیا شمس واقعاً سواد نداشت؟
برخی منابع می‌گویند که شمس سواد نداشت و فقط یک “درویش سرگردان” بود، اما حقیقت این است که:
- شمس، حافظ کل قرآن بود.
- او به علوم فلسفی، عرفانی و حتی ریاضیات مسلط بود.
- برخی شعرهای عربی شمس، نشان‌دهنده‌ی سواد بالای اوست.
۳. چرا مولانا بدون شمس هم شعر می‌گفت؟
بعد از ناپدید شدن شمس، بسیاری فکر کردند که مولانا دیگر شعر نخواهد گفت. اما این اتفاق نیفتاد، بلکه:
- مولانا بیشتر از قبل به شعر و موسیقی رو آورد.
- غم فقدان شمس را با رقص سماع و نوشتن مثنوی درمان کرد.
- انگار که شمس درون مولانا زنده شده بود!
۴. چرا در مثنوی داستان‌های عادی گفته شده؟
در مثنوی حکایت‌هایی درباره‌ی خر، گربه، موش، شاهان، فقرا و حتی دزدان وجود دارد! اما چرا؟
- مولانا می‌خواست مفاهیم عرفانی را برای همه قابل‌فهم کند.
- او به زبان ساده، پیچیده‌ترین اسرار را بیان کرد.
- حتی داستان‌های طنز و عامیانه در مثنوی، پر از رموز عرفانی‌اند.
۵. شمس چگونه مولانا را به وجد آورد؟
قبل از ملاقات با شمس، مولانا فقط به تدریس مشغول بود. اما شمس روش او را تغییر داد:
- او مولانا را وادار کرد که عشق را با دل خود حس کند، نه فقط با کتاب‌ها بخواند.
- سماع و رقص را به او آموخت.
- کاری کرد که مولانا از یک فقیه، به یک شاعر و عاشق الهی تبدیل شود.
۶. آیا شمس به مولانا خیانت کرد؟
برخی از حسودان در قونیه شایعه کردند که شمس به مولانا خیانت کرده و او را فریب داده! اما حقیقت این است که:
- شمس، فقط آینه‌ای برای درون مولانا بود.
- او چیزی از مولانا نگرفت، بلکه فقط او را به خودش نشان داد.
- دشمنان شمس، کسانی بودند که تحمل این عشق عرفانی را نداشتند.
۷. راز ناپدید شدن شمس چه بود؟
یکی از بزرگ‌ترین معماهای تاریخ عرفان، ناپدید شدن شمس تبریزی است. چند احتمال درباره‌ی سرنوشت او مطرح شده:
- احتمال اول: توسط حسودان مولانا به قتل رسید.
- احتمال دوم: خودش به سفر رفت و هرگز بازنگشت.
- احتمال سوم: به ایران (شهر خوی) رفت و همان‌جا درگذشت.
