حکم ابوالقاسم فردوسی
.
حکیمابواقاسم فردوسی شاعر حماسه سرای بزرگ ایران در سال ۳۲۹یا ۳۳۰هجری قمری در قریه فاز یاپاز طابران طوس به دنیا آمد وبه استناد ابیاتی که خودش سرده است ۷۶تا۸۰سال عمر کرده است.
کنون سالم امد به هفتاد وشش غنوده همی چشم بیمارفش
ودر جای دیگر می گوید:
کنون عمر نزدیک هشتاد شد امیدم به یکباره بر باد شد
او از دهگاتان طوس و از طوس واز خاندان های قدیمی و اصل آنجا بود.
در آن روزگار دهگانان تلاش می کردند در برابر ارزش هاس جدیدی که دین اسلام مطرح می کرد سنت ها و آداب اجدادی خود را حفظ کنند وشاید بخش اعظم انگیزه فردوسی برای نظم شاهنامه از همین تمایل درونی ونژادی سرجمه میگرفت.
فردوسی زندگی آسوده ومرفه ای داشت اما به مرور زمان سرمایه خویش را صرف تصنیف شاهنامه کرد ودر اثر کهولت وهمچنین مشکلات کلی زندگی دهگان به تدریج تنگدست شده ودر اواخر عمر کار به جایی رسید که تهدستی او را به دریغ خوردن از ایام کامکاری داداشت واین نکته از جای جای شاهنامه مشهود است.
کسی نمی داند که فردوسی چگونه تحصیل کرد اما کلام فاخر او گوهی تقن بر احاطه او بر ادب وزبان عرب وفلسفه وکلام روزگار خویش است. فردوسی به یقین از ادبیات وهنر یونان نیز آگاهی داشته چرا که شباهت های شاهنامهبا اثر جاودانه غرب ایلیاد هومر تردید ناپذیر است
مخصوصا جایی که سخن داز صحنه آرایی ومجالس یزنم به میان می آید
نشانه اشنایی وتسلیط عجیب فردوسی با ادبیات نمایشی یونان است.